Dan Simmons "Drood" - Recenzja

Czego można oczekiwać po każdej kolejnej powieści Dana Simmonsa? Nie będzie przesadą, jeśli powiem, że rzeczy niezwykłych, znacznie wyrastających ponad przeciętność. W końcu, gdy autor ma w swoim dorobku tak znakomite dzieła jak „Hyperion” czy „Terror”, poprzeczka automatycznie ustawiona jest bardzo wysoko. Z jednej strony musi to być szalenie motywujące, z drugiej jednak tworzy sporą presję i może pogrzebać wysiłki autora, by z kolejną książką dobić niemal do ideału. „Droodowi” towarzyszyły spore oczekiwania fanów Simmonsa, ale czy autorowi udało się stworzyć kolejne arcydzieło w swojej bogatej bibliografii?

Akcja powieści rozgrywa się w XIX wieku i koncentruje się na pewnych aspektach życia Charlesa Dickensa i jego przyjaciela, a zarazem narratora, Wilkiego Collinsa. Mamy okazję obserwować jak Pan Niezrównany, bo taki przydomek nosi wśród przyjaciół Dickens, cudem unika śmierci w wypadku kolejowym. To zdarzenie będzie miało ogromny wpływ na jego dalsze poczynania. Czy bowiem słynny literat od tego czasu stał się kimś mroczniejszym, niż był wcześniej? Na to wskazują jego częste wycieczki do najpodlejszych dzielnic Londynu, i to tam też, wedle Collinsa, Dickens spotyka się z tajemniczym Droodem, rzekomo seryjnym mordercą, grasującym po Londynie na przestrzeni lat. Wilkie będzie starał się ukrócić te wycieczki, jednakże sam zaczyna powoli gubić się w mrocznych okolicznościach, towarzyszących swojemu słynniejszemu przyjacielowi.

Pierwsze, co rzuca się w oczy przy lekturze „Drooda”, to piękny i płynny styl, jakim Simmons opisuje przygody dwójki dżentelmenów. Już wcześniej autor czarował słowem, a tym razem czyni to po raz kolejny, sprawiając, że te 800 stron z okładem, które nam zaserwował, czyta się wyjątkowo szybko i płynnie. Wspaniale wykreowany Londyn XIX wieku sprzyja takiemu stanu rzeczy. Miasto to, w opowieści snutej przez głównych bohaterów, potrafi być piękne, by za chwilę pokazać swoje mroczniejsze oblicze. Ponure kanały pod miastem, mroczne zaułki, tajemnicze mieszkania, pełne zażywających opium narkomanów – to wszystko składa się na obraz, który, mimo swojej odpychającej siły, paradoksalnie potrafi bardzo zainteresować. Zwłaszcza dzięki wspaniałym kontrastom.

To świetnie wykreowane miasto jest ponadto zaludnione przez porywających bohaterów. Mimo, że tytuł zdaje się sugerować, iż głównymi bohaterami będą tutaj Drood i Dickens, w istocie najwięcej dowiadujemy się o narratorze, Wilkiem Collinsie. Poprzez opisywanie życia i działań Dickensa, Collins odsłania wiele ze swoich własnych przemyśleń, które okazują się być nad wyraz interesujące. Mamy okazję poznać człowieka, który do końca nie chce się przyznać, że żyje w cieniu geniusza. Nieustannie stara się z nim po cichu rywalizować i udowadniać, że to on, a nie Dickens, jest pisarzem popularniejszym. Obraz, jak z tej niewinnej z pozoru rywalizacji rodzi się coś znacznie bardziej destruktywnego, jest wręcz imponujący.

Nie sposób nie wspomnieć o pewnym ciekawym zabiegu autora. Jest nim mianowicie wprowadzenie wątku hipnozy. Różni bohaterowie, chociażby Drood (podobno mistrz mesmeryzmu), starają się szlifować tę umiejętność na innych ludziach, co może przynieść zgoła nieoczekiwane efekty. Bez wchodzenia w zbędne szczegóły, przynosi to interesujące refleksje na temat jak daleko można się posunąć w manipulacji innymi.

W bardzo subtelny, ale przy okazji mistrzowski sposób, Simmons wprowadził do powieści parę wątków czysto fantastycznych, a momentami wręcz ocierających się o horror. Przez to, że trzymają się one na poboczu fabuły i nie są zbyt inwazyjne, świetnie wzbogacają opowiadaną historię, dodając jej szczypty niesamowitości. Połączenie tych wątków z opisem życia prawdziwych postaci to strzał w dziesiątkę.

Cały czas gdzieś na poboczu akcji istnieje też motyw uzależnienia Wilkiego Collinsa od opium. Niby Simmons nie kładzie na niego szczególnego nacisku, ale w połączeniu z ideą mesmeryzmu, może być niezwykle znaczący dla całej historii. To jak zostanie odebrany, zależy już od indywidualnej interpretacji każdego czytelnika. Dla mnie był dosyć ważny przy ocenie całości.

Całościowo nowa powieść Dana Simmonsa prezentuje się bardzo okazale. Dla niektórych czytelników niezbyt szybkie tempo akcji i brak większego efekciarstwa mogą być mankamentami, jednak taka ocena byłaby niezwykle powierzchowna. To, co najlepsze w „Droodzie” kryje się bowiem głębiej. Znakomita kreacja bohaterów, niesamowity klimat „brudnego” Londynu, czy w końcu delikatna otoczka mroku i tajemnicy, łączą się w jedną i spójną całość. Mimo, że w moich oczach „Drood” nie przebił ani „Hyperiona”, ani „Terroru”, to i tak jest powieścią zdecydowanie wartą uwagi.

8/10

Autor: Dan Simmons
Tytuł: Drood
Tytuł oryginału: Drood
Tłumaczenie: Małgorzata Strzelec, Wojciech Szypuła
Wydawca: MAG
Data wydania: 19. 09. 2012
Liczba stron: 825
ISBN: 978-83-7480-268-0

(Recenzja powstała dzięki współpracy z serwisem http://szortal.com/, pierwotnie także na nim publikowana - http://szortal.com/node/2063 )