Marcin Wolski "Sodoma" - Recenzja

Pomysł na "Sodomę" wydaje się być banalnie prosty. Bierzemy na warsztat historię biblijną, dodajemy nieco sensacji, bohatera obdarzamy zdolnościami paranormalnymi, w krzywym zwierciadle przedstawiamy dzisiejszą rzeczywistość... I voila! Efekt końcowy powinien być wyśmienity. Mix lubianych motywów i szczypta moralizatorstwa. Wydawałoby się, że to idealny przepis na sukces. Jednak w tym mieszaniu coś autorowi ewidentnie nie zagrało. "Sodoma", mimo potencjału, nie zachwyca.

Główny bohater powieści, Tol Willer, mężczyzna doświadczony przez los, wiedzie spokojną egzystencję. Nie jest kimś anonimowym w mieście. Dzięki posiadanym zdolnościom paranormalnym potrafi w pewnym stopniu dostrzegać przyszłość innych ludzi. Pewnego dnia, za pośrednictwem transmisji telewizyjnej, kontakt z Willerem nawiązuje przedstawiciel siły wyższej. Mewa, bo o niej mowa, zleca bohaterowi misję znalezienia w mieście Amodos dziesięciu sprawiedliwych. W przypadku niepowodzenia, miasto ma zostać zniszczone. Tol niezwłocznie przystępuje do działania. Jedną z pierwszych osób, które napotyka na swojej drodze, jest Claire Hastings, uciekinierka ze specyficznego zakładu dla dziewczyn.

Na kartach "Sodomy" autor nader często trafnie piętnuje dziwne kierunki, w których podąża dzisiejsze społeczeństwo, pętane przez poprawność polityczną i galopujące rozpasanie moralne. Poszczególne wątki i konkretne sceny, dotyczą tutaj dosyć drażliwych tematów. Wolski bierze np. na warsztat kwestię człowieczeństwa osoby poczętej w wyniku sztucznego zapłodnienia. Bohaterka, której to dotyczy, mimo że myśli i czuje jak każdy inny, musi się zmierzyć z negatywnym nastawieniem niektórych współobywateli. Problem jest naprawdę ciekawy, szkoda tylko, że ledwie przez autora liźnięty.

Innym interesującym motywem jest wskazanie przez Wolskiego potencjalnego kierunku, w jakim może pójść w przyszłości eutanazja. Nie zawsze dobrowolna, często zasądzana przez sąd jako kara dla nieletnich przestępców, czy też dzieci upośledzonych lub niechcianych, jawi się jako prawdziwy społeczny horror. Nierealne? Niekoniecznie. Być może nikt nie odważyłby się wprowadzić podobnego rozwiązania dzisiaj, jednak przecież już obecnie widać próby oswajania z tematem „dobrej śmierci” przez różnej maści wpływowe media i autorytety.

Mimo, że poruszana tematyka jest z gatunku tych, o których „warto rozmawiać”, to ciężko oprzeć się przy okazji wrażeniu, że całość jest mocno przerysowana. Autor aż do przesady wyolbrzymia niektóre zjawiska. Scena, gdy Claire ucieka przed pościgiem, spokojnie mogłaby się obyć bez motywu starszego mężczyzny, który (jak się dowiadujemy) chciałby „potrzymać paluszek w dziurce bohaterki”, gdyż robienie tego psu już mu nie wystarcza. Zamiast szoku i obrzydzenia, jest tu jedynie efekt, prawdopodobnie niezamierzonej, karykatury. To wrażenie potęguje fakt, że swoją "Sodomę", Wolski zaludnia przede wszystkim takimi właśnie indywiduami. Na każdym kroku wynaturzenia, donosicielstwo, konformizm, jednak w takim natężeniu, że fabuła traci pozory prawdopodobieństwa.

Ciężko niestety przywiązać się do któregoś z bohaterów "Sodomy". Ten, który powinien ciągnąć fabułę do przodu, czyli wykonawca „misji od mewy”, jest wyjątkowo nijaki. Niby stara się uratować miasto przed zagładą, ale jego przygody i poszukiwania sprawiedliwych nie wywołują żadnego głębszego uczucia. Gdy dodamy do tego sposób, w jaki bohater wpakował się w całą tę kabałę, jest jeszcze gorzej. Otóż podczas oglądania telewizji, z ekranu wylatuje gadająca mewa, która zapowiada zniszczenie Amodos, chyba że Willer odnajdzie kilku dobrych ludzi w tym pełnym zgnilizny moralnej mieście. Oczywiście bohater z miejsca i praktycznie bezrefleksyjnie się zgadza. A co go do tego skłania? Pogawędka z magiczną mewą, nieoperującą żadnymi logicznymi argumentami. Nie mam pytań.

"Sodoma" na pewno nie jest powieścią złą, ale też sporo jej brakuje, by zasłużyć na miano dobrej. Ma kilka interesujących elementów, chociażby poruszaną problematykę i celne wytknięcie ślepych zaułków dzisiejszego modelu społeczeństwa, jednak całościowo jest mocno nieprzekonująca. Reinterpretacja biblijnej historii, zwłaszcza tak spektakularnej, jak zniszczenie Sodomy, miała spory potencjał. Niestety, Wolski wykorzystał go w stopniu marginalnym.

Autor: Marcin Wolski
Tytuł: Sodoma
Wydawca: Zysk i S-ka
Data wydania: 10. 12. 2014
Liczba stron: 309
ISBN: 978-83-7785-582-9

(Recenzja powstała dzięki współpracy z serwisem http://szortal.com/ i  na nim była pierwotnie publikowana - KLIK )